taariikhdii sayid maxamed cabdule xassan

Sayid Maxamed wuxu ku dhashay Markey taariikhdu ahayd 1855 guga la baxay ama la odhan jirey “Gobaysane”. Wuxuu ahaa gu’ barwaaqo ah oo dad iyo duunyo wixii dhashay hanaqaad noqdeen. Wuxuuna ku dhashay balliga la yidhaahdo “Sacmadeeqo” oo (7) mayl u jira Buuhoodle, kana xiga dhanka waqooyi, guud ahaanna dalkaa waxaa loo yaqaan “Nugaal”. Hooyadiis waxa la odhan jirey Carra Seed Magan. Quraankana wuxuu ku bartay gurigoodii. Cilmigana wuxuu ku raacday xer fadhiji jirtey Nugaal; xarunteeduna ahayd dooxada la yidhaahdo Casuura iyo Yaheel.
Abbaaraha 1892 wuxu u kacay Marka iyo Madiina; waxay israaceen 13 wadaad oo ay isku xer ahaayeen, laba gu’ iyo dheeraad bay Maka iyo Madiina ku maqnaayeen; 1895kii ayaa Sayid Maxamed ku soo noqday dhulka Soomaaliya, wuxuuna ka soo degey xeerbta magaalada Berbera oo markaa muslin iyo gaalba aad loo deggenaa.
Waxa la yidhi markuu Sayid Maxamed doonniduu la socday ka soo degey ayaa Ingiriisku ku warsaday dekedda cashuur inuu bixiyo. Wuxuu ugu afceliyey “Adiga ayaa cashuurtii kaa qaaday markaad halkan ka soo degtay” dabadeedna afceliyihii baa ku yidhi gaalkii “ waa wadaad waalane inaga daa” sidaa daraadeed waxa Ingiriisku ku magaacay wadaadkii waallaa. (Mad Mullah)
Dagaalkii ugu horreeyey
1900kii ayaa Ingiriisku col lixaad leh soo qalqaaliyey si loo damiyo dabka halkaas ka baxayaa intaanu dhulka ku fidin, haddaba xabaddii maalintaa la ridey waxay dhacaysay 20 gu’ iyo intii u dhexaysay. Inta la hubo ama ay taariikhdooda la hayo, 41 gooboodbay ingiriiska ku kulmeen, kuwii ugu waaweynaa ama dagaalka xumi ka dhacay waxa ka mid ahaa kuwan.
Magaca dagaalka taariikhda uu dhacay
Afbakayle 03 – 05 - 1901
Fadhiddin 16 – 07 - 1901
Beerdhiga 10 – 08 – 1902
Cagaarweyne 17 – 04 – 1903
Daratoole 18 – 04 – 1903
Jidbaale 10 – 01 – 1904
Ruuga 09 – 10 – 1913
Dayuuraddii – 01 – 1919